به گزارش ثریا، دکتر مصطفی قانعی با بیان اینکه ما در خصوص تولید واکسن ضعف داریم و در تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه تولید واکسن اقدام مناسبی انجام نداده‌ایم، اظهار کرد: از این رو کشور منحنی رو به رشدی در تولید واکسن نداشته است؛ در حالی که قدیمی‌ترین ارگان‌های زیست فناوری کشور در حوزه واکسن بوده است.

وی در عین حال وضعیت کشور در تولید دارو را افتخارآمیز توصیف کرد و یادآور شد: در حال حاضر مطالبات جدی برای تولید واکسن از ما شده است و ما در حال برنامه‌ریزی بر اساس مدل‌های موفق قبلی در تولید دارو هستیم.

قانعی، همکاری مؤسسات دولتی در این حوزه را ضروری دانست و ادامه داد: به طور نمونه وزارت جهاد کشاورزی به صورت جدی وارد این حوزه شده و وزیر جهاد کشاورزی دستور داده است که باید تولید واکسن بیرون مؤسسه رازی شکل بگیرد و از این امر عقب‌نشینی نکرده است. با چنین وضعیتی ما در زمینه تولید واکسن با مشکلی مواجه نخواهیم شد.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با تاکید بر اینکه اگر این امر در سطوح بالای مدیریتی شکل بگیرد، قطعاً موفق خواهیم بود، خاطر نشان کرد: ذخیره دانشی در بخش دولتی و چابکی در بخش خصوصی است و کافی است ذخیره دانشی را در مدل شرکت دانش‌بنیانی که مجلس با قانون مترقی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تصویب کرده است، وارد کنیم.

به گفته وی، بر اساس این قانون اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها می‌توانند شرکت خصوصی دانش بنیان راه‌اندازی کنند که با این قانون از ذخیره دانشی موجود در دانشگاه‌ها در این شرکت‌ها استفاده خواهد شد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر بسترهای این امر آماده است و ما هم می‌توانیم حمایت کنیم؛ چراکه اعتقاد داریم اعتباراتی که در این زمینه هزینه می‌شود، برخواهد گشت؛ ضمن آنکه دیگر نمی‌توانیم با پول نفت ادامه دهیم.

تولید واکسن در کشور

قانعی با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه تولید واکسن، با تاکید بر اینکه در این زمینه به فکر ایجاد مجتمعی هستیم، یادآور شد: در این مدل تلاش داریم تا کل واکسن‌ها را یک جا و به صورت مجتمع تولید کنیم.

وی با بیان اینکه در گذشته به دنبال اجرای "شهر واکسن" بودیم، گفت: در این مدل تمام فعالان این عرصه در یک جا مستقر می‌شوند. این طرح باعث کاهش هزینه‌های تولید خواهد شد، ضمن آنکه ظرفیت‌های دانشی در کنار قرار می‌گیرند و کار علمی شکل می‌گیرد.

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره به وضعیت تولید واکسن در کشور، خاطر نشان کرد: از میان ۱۸ واکسن انسانی، ۸ مورد در داخل تولید می‌شود و مابقی وارداتی است، ولی در مورد واکسن‌های دامی درصدی از آنها در مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی تولید می‌شود که این میزان تولید، تنها یک چهارم نیاز کشور را برآورده می‌کند.

وی با بیان اینکه در منطقه زیرساخت‌های تولید واکسن وجود ندارد، گفت: اگر ایران با مدلی در این حوزه وارد شود، می‌تواند نیازهای منطقه را برآورد کند.

قانعی با بیان اینکه ایده "شهر واکسن" در بخش دولتی نا موفق بود، افزود: هر چند که در نامه‌نگاری‌های صورت گرفته در خصوص اجرای این طرح کسی مخالفت نکرد، ولی اجرای آن را در بخش خصوصی به پیش بردیم و موفق عمل کردیم.

به گفته این فعال حوزه زیست فناوری، تا پایان سال ۹۸ در کشور ۸ واکسن انسانی، ۱۷ واکسن دام و طیور، ۵۰ ماده اولیه دارویی و ۱۴ داروی بیولوژیکتولید خواهد شد. با تولید این اقلام دارویی، حدود ۳۷۵ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی در کشور صورت می‌گیرد و برای ۸۳۰ نفر نیز اشتغال ایجاد خواهد شد.

تولید داروی‌های اولویت‌دار

دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه در سبد دارویی کشور از لحاظ زیستی حدود ۲۱ قلم دارو داریم که محصول زیست فناوری است، گفت: با این تعداد داروی زیست فناوری در آسیا رتبه سوم را داریم.

وی تعداد داروی زیستی تولیدشده در دنیا را ۱۴۰ قلم ذکر کرد و ادامه داد: از این تعداد داروی زیستی، تنها ۵۰ قلم آن اقتصادی است و مابقی آن توجیه اقتصادی ندارد. به عنوان مثال ممکن است دسترسی به واکسنی برای مردم منطقه‌ای به دلیل شیوع بیماری مهم باشد، ولی ما به این داروها نیازی نداریم و یا در زمینه بیماری‌هایی که در کشور شیوع بالایی ندارند، لزومی به تولید واکسن آن‌ها در داخل نیست و می‌توانیم آن‌ها را به کشور وارد کنیم.

قانعی با بیان اینکه از ۵۰ قلم داروی اقتصادی، دانش فنی ۲۱ قلم آن را در اختیار داریم و مابقی آن در لیست اولویت‌های ما قرار دارد، اضافه کرد: زمانی که فراخوانی برای تولید این تعداد دارو از میان لیستی که تهیه کرده بودیم، منتشر شد، شرکتها بر مبنای میزان فروش و بازار، اقلامی را انتخاب کردند؛ از این تعداد ۲۰ قلم دارو برای تولید از سوی این شرکت‌ها، انتخاب و قرارداد آنها بسته شد، ضمن آنکه فناوری تعداد ۱۰ قلم داروی دیگر، در شتاب دهنده پرسیس ژن رونمایی شد و هر شرکتی که مایل به تولید است، می‌تواند این دانش فنی‌ها را خریداری کند.

به گفته وی، با این وضعیت دانش فنی ۳۰ داروی اقتصادی زیستی در کشور تولید شده و تنها ۲۰ قلم از این نوع داروها باقی مانده است.

دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری با بیان این‌که اگر تا ۳ سال آینده با این شتاب حرکت کنیم، هدف‌گذاری ما برای کسب رتبه اول در تولید داروهای زیست فناوری در آسیا محقق خواهد شد، افزود: بعد از آن می‌توانیم به دنبال تحقق کسب ۳ درصد از بازارهای بین‌المللی برویم. در این هدف‌گذاری باید به دنبال صادرات این محصولات به سایر کشورها باشیم و امیدواریم تا آن زمان شرایط سیاسی به گونه‌ای شود که اهداف را در زمان کمتری محقق کنیم.

قانعی، داروهای مربوط به درمان بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان‌ها، روماتیسم‌ها و بیماری‌های التهابات روده و مغزی که هزینه‌بر در نظام سلامت هستند را از جمله حوزه‌هایی دانست که دانش فنی آنها در داخل کشور وجود ندارد.

منبع: ایسنا